|
Historia
Polskiego Związku Kajakowego
Gorzów Wielkopolski
Ojcem gorzowskiego kajakarstwa bez wątpienia był Bolesław Stocki.
Ten urodzony w Mołodecznie, absolwent szczecińskiej Akademii
Handlowej, przez długie lata był nauczycielem, a potem dyrektorem
gorzowskich szkół ekonomicznych. I właśnie w Technikum Finansowym
założył Koło Wodniaków, w l953 roku przekształcone w sekcję kajakową
Ligi Przyjaciół Żołnierza. Wówczas nie myślano o sporcie, brakowało
sprzętu, organizowane byłe spływy i wycieczki. Niemal w tym samym
czasie powstały dwie inne sekcje kajakowe, jedna w ZKS Unia , druga
w KS Spójnia .
W 1952 roku, z udziałem raczkujących w tym sporcie zawodników tych
trzech sekcji, rozegrano pierwsze mistrzostwa Gorzowa
Wielkopolskiego. Rok póĄniej założono sekcję kajakową Szkolnego Koła
Sportowego Zryw istniejącego przy Technikum Finansowym ( póĄniej
Ekonomicznym). I właśnie z tym klubem związana jest głównie historia
gorzowskiego kajakarstwa, choć zmieniał on swoje nazwy,
przynależność organizacyjną , a nawet zawieszał działalność.
W pierwszych latach Zryw ograniczał się do startów w mieście, bo
poziom zawodników był zbyt niski, aby mogli startować w zawodach
wojewódzkich. W l957 roku zlikwidowano sekcje kajakowe w Unii i
Spójni , a wkrótce potem również Zryw zawiesił działalność.
Przerwa trwała do 6 lutego l963 roku, kiedy to reaktywowano sekcję i
przyjęto nową nazwę Znicz . I znów założycielem był Bolesław
Stocki. Już 26 czerwca jego podopieczni wzięli udział w pierwszych
zawodach na jeziorze Wilkowo koło Świebodzina. Sukces był ogromny,
zawodnicy z Gorzowa zdobyli 12 złotych, 12 srebrnych i 4 brązowe
medale, a pierwszym który wyróżnił się szczególnie był Piotr Filak,
potem trener i działacz klubu.
Pierwszą zawodniczką, która osiągnęła krajowy sukces była Ewa
Stańko. W l967 roku wywalczyła srebrny medal mistrzostw Polski. To
otworzyło jej drogę do reprezentacji kraju, wystąpiła w regatach
Nadziei Olimpijskich, w czwórmeczu z NRD, Węgrami i CSRS. Ewa Stańko
była wizytówką gorzowskich aspiracji, a w barwach szczecińskich
klubów, dokąd się przeniosła, sięgała po tytuły mistrzyni kraju.
Nieco tylko póĄniej w kadrze znalazły się Zofia Jankowska, Zdzisława
Wiśniewska i Wanda Rosa. Dwie ostatnie wystąpiły w mistrzostwach
Europy w Moskwie i awansowały do finału, co było największym
międzynarodowym sukcesem gorzowianek w tamtej dekadzie (lata 60-te).
Następne lata obfitowały w liczne sukcesy. Powstała bardzo liczna i
silna grupa zawodniczek i zawodników. Wychowanek gorzowskiego klubu
Jan Pituła doszedł do tytułu mistrza kraju, choć już wtedy nie
pływał w gorzowskich barwach.Wyróżniającymi się zawodnikami końca
lat 60-tych i początków 70-tych byli: Janina Markiewicz, Dorota
Książkiewicz, Krystyna Szarkowska, Piotr Głażewski, Edward i Janusz
Kujawscy.
W początkach tej dekady centralne władze naciskały na połączenie
Szkolnego Związku Sportowego z Akademickim Związkiem Sportowym. W
Gorzowie ten nacisk przejawił się w formalnym mariażu Znicza z
AZS-em, co ostatecznie nastąpiło 8 kwietnia l974 roku. Związek
przetrwał do paĄdziernika l978 roku, kiedy z kolei to doszło do
definitywnego rozłączenia się obu członów.
Następne dziesięciolecie to czas umacniania pozycji gorzowskiego
kajakarstwa, prym wiodły Znicz i Admira . Do wyróżniających się
należeli kajakarz Ryszard Sadalski oraz Roman Czeponis i Marek
Zachara, dwaj kanadyjkarze, pierwsi którzy osiągnęli krajową klasę.
Zachara potem przeszedł do Admiry , został trenerem w tym klubie a
w latach 1993 1996 pierwszym szkoleniowcem reprezentacji
kanadyjkarzy. Wychowankiem Znicza był także Marek Ploch, który dał
się poznać jako trener. Sławę zdobył w Chinach, doprowadzając dwójkę
zawodników z tego kraju do złotego medalu w kanadyjkach podczas
igrzysk w Atenach. W gronie kajakarzy najbardziej znanym
wychowankiem był Andrzej Gryczko. On, jako pierwszy gorzowianin
zdobył medal mistrzostw świata (1990 w Poznaniu w K-4 10000), ale
już wtedy jako zawodnik Zawiszy Bydgoszcz ( odbywał służbę
wojskową).W 1988 roku na listach czołowych kajakarek pojawiło
nazwisko się Beaty Sokołowskiej. Była jaskółką zwiastująca nadejście
wielkiej fali znakomitych zawodniczek z Gorzowa, które na kilka lat
zdominowały kobiece kajakarstwo w kraju. Podczas mistrzostw Polski
młodziczek w Białym Borze, Sokołowska zdobyła brązowy medal, a już
rok póĄniej została mistrzynią w regatach w Czechowicach
-Dziedzicach. W 1992 roku przeszła do historii światowego
kajakarstwa, stając się pierwszą juniorką, która stanęła na podium
podczas zawodów o Puchar Świata (w Hamburgu).
Drugą w kolejności była Aneta Pastuszka. Zaczęła od sukcesu w
regatach o memoriał Tadeusza Hryckiewicza, zasłużonego trenera SKS
Start Admira . Aneta stała się legendarną postacią gorzowskiego
klubu. W l994 roku , będąc juniorką, wygrała plebiscyt na
najlepszego sportowca Ziemi Gorzowskiej! Rok póĄniej z japońskiego
Motosu Lake przywiozła srebrny medal mistrzostw świata juniorek w
K-2 ( z Dorotą Dunaj ze Sparty Augustów) oraz brązowe w K-1 i K-4.
Były to pierwsze medale w historii klubu oraz gorzowskiego
kajakarstwa. I była oczywiście pierwszą, która pojechała na igrzyska
olimpijskie. Debiut juniorki w Atlancie przyniósł jej 9 miejsce w
finale K-1 Po niej kolejno pojawiały się Małgorzata Czajczyńska,
Joanna Skowroń, Karolina Sadalska, Ewelina Kozak, wychowane przez
trenerski duet Krystynę Szarkowską-Głażewską oraz Piotra
Głażewskiego.
Wcześniej jednak doszło do konfliktu sekcji z kierownictwem klubu,
cierpiącego na brak funduszy. 18 stycznia 1993 roku utworzony został
jednosekcyjny Międzyszkolny Kajakowy Klub Sportowy MOS a jego
prezesem został Andrzej Szmit. Rok póĄniej klub pozbył się końcówki
MOS, za to pojawił się pierwszy utalentowany kajakarz. Był nim Rafał
Głażewski, syn trenerskiego duetu, który w mistrzostwach świata
juniorów w Finlandii przegrał tylko z Ronaldem Rauhe. Niemiec zrobił
oszałamiającą karierę, ma worek złotych medali olimpijskich i
mistrzostw świata. Rafał niestety nigdy medalu wśród seniorów nie
zdobył a w 2006 roku zakończył karierę. Wcześniej jednak dołączył do
niego Tomasz Nowak, syn kajakarza z lat 60-tych. W zorganizowanych
przez Admirę III Mistrzostwach Europy w maratonie, wywalczył
srebrny medal w K-1. Drugi srebrny był udziałem Aleksandry
Studziński i Beaty Sokołowskiej.
Lata 1997 - 2004 to czas zdobywania przez gorzowianki znaczącej
pozycji w świecie, dużej ilości medali mistrzostw Europy i
mistrzostw świata. 18 listopada l999 roku zmarł Bolesław Stocki,
legendarny twórca kajakarstwa w Gorzowie Wielkopolskim niestrudzony
działacz, trener, wychowawca młodzieży. Doczekał się jednak wielkich
sukcesów swych wychowanek. Aneta Pastuszka i Beata Sokołowska
zdobyły złoty medal w K-2 w mistrzostwach świata w Mediolanie oraz
brązowy, pierwszy w dziejach polskiego kobiecego kajakarstwa w K-4.
Towarzyszyły im dwie zawodniczki z innych polskich klubów.
Przełom wieków to czas pracy z kadrą Piotra Głażewskiego, dominacji
zawodniczek z Gorzowa, choć niektóre, jak Aneta Pastuszka przeniosły
się do Poznania. Pierwsza próba ściągnięcia Pastuszki, podjęta przez
Posnanię zaraz po igrzyskach w Atlancie, zakończyła się fiaskiem,
ale druga sukcesem, bo siła argumentów, głównie finansowych, była
bardzo duża. Pod koniec okresu, w którym poza medalami mistrzostw
świata i mistrzostw Europy, były także dwa brązowe olimpijskie w
K-2, pojawiły się jednak symptomy kryzysu.
W kadrze nadal było wiele gorzowianek, ale były to te same od lat
zawodniczki, nowych nie było a w innych klubach rodziły nowe
gwiazdeczki .
Drugim gorzowskim klubem, który ma znaczący wkład w rozwój
dyscypliny jest Admira . Skąd taka dziwna i niespotykana w nazwa w
naszym sporcie? Nadał ją klubowi Henryk Sieradzki, jego założyciel i
pierwszy prezes, przybyły z Austrii po PaĄdzierniku. Zaczerpnął ja
od różnych klubów austriackich i patronujących im firm, które miały
współpracować z gorzowskimi zakładami pracy. Admira narodziła się
w marcu 1958 roku na gruzach Koła Sportowego 54 (prawdziwie
stalinowska nazwa) powstałego 6 marca 1953 roku oraz likwidowanych
właśnie wówczas Budowlanych .
Kajakarstwo pojawiło się w klubie dużo póĄniej, gdy w roku l965
przygarnął sekcję kajakową Ligi Obrony Kraju, której to organizacji
istniejące wówczas regulacje prawne nie pozwalały na prowadzenie
sekcji wyczynowych. W początkowym okresie w klubie było 60
zawodników i dwóch trenerów: Tadeusz Hryckiewicz i Henryk Czaiński.
Najbardziej zasłużonym wychowawcą był Hryckiewicz, a najdłużej
pracującym trenerem Jerzy Krajewski, bo zaczynał w 1977 roku i wciąż
jest szkoleniowcem Admiry .
W pierwszych latach istnienia klubu najbardziej znanymi zawodnikami
byli Mieczysław WoĄniak oraz Ryszard i Tadeusz Sławińscy. Klub
odnosił sukcesy wyłącznie w zawodach okręgowych i nastawiał się na
szkolenie młodzieży. W 1969 roku Admira podjęła próbę utworzenie
filii w Skwierzynie, która działała rachitycznie, to była
likwidowana, to odradzała się, by wreszcie zostać definitywnie
zamkniętą w 2002.
Pierwszą znaną zawodniczką była Zdzisława Wiśniewska- Bujko, która
przyszła do Admiry ze Znicza . To właśnie ona, zdobyła pierwszy w
historii klubu tytuł mistrzowski kraju. Na drugi, trzeba było
poczekać aż 10 lat, na sukces dwójki kanadyjkarzy Marka Zachary i
Dawida Drabenta.
Najlepsze lata klubu to początek ostatniej dekady XX wieku. Na
krajowych i zagranicznych arenach brylowali ściągnięci do Gorzowa
Wojciech Kurpiewski ( jedyny medalista olimpijski z gorzowskiego
klubu w męskich konkurencjach), Andrzej Liminowicz, Andrzej Gryczko
oraz wychowankowie Piotr Michalski, Andrzej Kin i bracia Piotr i
Paweł Midlochowie.
W historii klubu szczególną rolę odgrywają dwa organizacyjne
wydarzenia. Najpierw w 1997 roku, na trasie ze Skwierzyny do Gorzowa
klub przeprowadził zawody o Puchar Świata w maratonie kajakowym.
Ponieważ zawody otrzymały wysoką ocenę, w dwa lata póĄniej odbyły
się mistrzostwa Europy w tej specjalności. Uczestniczyło w nich
blisko 800 osób z 25 państw i była to największa sportowa impreza w
mieście w całej jego historii.
Najbardziej znanym zawodnikiem, a póĄniej trenerem był jednak Marek
Zachara, który, jak wspominaliśmy, w latach 1993 -1996 pełnił
obowiązki trenera kadry narodowej. W roku 2000 został dyrektorem
gorzowskiego AZS AWF i postanowił założyć w tym akademickim klubie
sekcję kajakową. Chodziło o stworzenie warunków do uprawiania sportu
na wysokim poziomie absolwentom Szkół Mistrzostwa Sportowego, którzy
chcieli kontynuować naukę. Pierwszym magistrem a jednocześnie znanym
zawodnikiem startującym w barwach AZS AWF Gorzów został Roman
Rynkiewicz, a studiowali w tej uczelni i pływali w tym klubie
również reprezentanci kraju Łukasz Woszczyński czy Łukasz Gros.
Woszczyński został pierwszym mistrzem świata w dziejach akademickiej
sekcji.
Na Ziemi Lubuskiej istniało w różnych okresach jeszcze kilka klubów,
z których najbardziej znane były Iskra Wolsztyn oraz Dozamet
Nowa Sól. W tym pierwszym wychowała się Katarzyna Weiss, potem
Chwiałkowska, która była czołową juniorką w kraju, a potem przez
kilka lat reprezentantką kraju. Z Nowej Soli pochodził z kolei
Grzegorz Krawców, wieloletni reprezentant kraju, przede wszystkim w
czwórkach, medalista mistrzostw świata.
|
|