|
Historia
Polskiego Związku Kajakowego
Olsztyn (Warmia i Mazury)
Po II wojnie światowej pionierem kajakarstwa na Warmii i Mazurach
był Zdzisław Łosicki, który w l951 roku w klubie Ogniwo założył
sekcję turystyczną. W dwa lata póĄniej sekcję wyczynową w Ostródzie
chciał założyć Adam Feczko, ale próba spaliła na panewce z braku
sprzętu przede wszystkim. Wreszcie w sierpniu l954 roku kolejna
próba zakończyła się powodzeniem. W Ośrodku Sportów Wodnych Ligi
Przyjaciół Żołnierza (LPŻ) założył ją Marian Rapacki. Miała własna
bazę, instruktora i sprzęt kupiony przez Zarząd Główny. Również w
l954 na jeziorze Krzywym w Olsztynie roku rozegrano mistrzostwa
Polski seniorów i juniorów, które spowodowały wzrost zainteresowania
dyscypliną. W l955 roku powstała druga w regionie sekcja, w klubie
Ogniwo , który wkrótce potem zmienił nazwę na Sparta aż wreszcie
na Olsztyński Klub Sportów Wodnych, protoplastę Olsztyńskiego Klubu
Sportowego. Jej założycielem był niezmordowany działacz Zdzisław
Łosicki.
W 1955 roku utworzona została Sekcja Kajakowa przy Wojewódzkiej
Komisji Kultury Fizycznej, z której wywodzi się Okręgowy Związek
Kajakowy. Pierwszym jej przewodniczącym został Marian Rapacki. Miała
czym administrować, bo w Olsztynie istniała już trzecia sekcja
( Zryw ) a także Start w Giżycku, SKS Giżycko, SKS Szczytno i LPŻ
w Ostródzie.
Reorganizacja sportu polskiego w l958 roku sprawiła, że w miejsce
sekcji powołano Delegaturę Polskiego Związku Kajakowego, która
istniała aż do l965 roku. Zarządem Delegatury kierował Marian
Rapacki a po nim Jan Durski. Kolejna reorganizacja, dokonana w l966
roku sprawiła, że powstał Okręgowy Związek Kajakowy, a jego
pierwszym prezesem został Jan Żychniewicz. W tym czasie Olsztyn był
gospodarzem wielu centralnych imprez, z których wymienić trzeba
mistrzostwa kraju w l960 roku, mecz międzypaństwowy Polska Węgry w
l963, Centralną Spartakiadę Seniorów oraz I Igrzyska Młodzieży
Szkolnej.
Niestety, potem na długie, długie lata Olsztyn zniknął z mapy
organizatorów wielkich krajowych imprez, aż do 200 roku, gdy udało
się sprawnie przeprowadzić długodystansowe mistrzostwa Polski, by
powtórzyć je w 2005 roku. Kolejnym prezesem OZK został Stanisław
Grajżul. Funkcję tę pełnili również Jan Durski, Edward Gulbiński,
Tadeusz Nowak i Janusz Milewski.
Pierwszy medal w krajowej rywalizacji dla Warmii i Mazur wywalczył
Henryk Wojnicz w l960 roku. Pierwszymi olimpijczykami z tego regionu
byli Andrzej Gronowicz i Jan Żukowski, którzy w igrzyskach w
Monachium w l972 roku dotarli do półfinału. Pierwszy medal
mistrzostw świata (brązowy) wywalczył Andrzej Gronowicz, w dwójce
kanadyjce z Jerzym Oparą w l973. On także przywiózł pierwszy medal
olimpijski (srebrny) z Montrealu w l976 roku. Na następny zdobyty
przez olsztyńskiego sportowca trzeba było czekać aż 24 lata. Adam
Seroczyński wywalczył brązowy medal w czwórce w Sydney w 2000 roku.
Najlepszymi zawodnikami w historii rodem z Warmii i Mazur byli
Andrzej Gronowicz, Paweł Baraszkiewicz, Jerzy Dunajski, Adam
Seroczyński, Andrzej Sołoducha, Kazimierz Nikin w XX wieku a od
początku XXI wieku Tomasz Mendelski, Roman Rynkiewicz, Tomasz Górski
i Arkadiusz Toński. Do grona wybitnych trenerów trzeba zaliczyć
Mariana Rapackiego, Henryka Reka, Wacława Sklinsmonta, Kazimierza
Nikina, Bibianę Sendrowską i Zenona Szeszkowskiego
Wiodącą rolę regionie odgrywała najważniejsza sekcja w Olsztynie,
która w l958 roku po raz czwarty zmieniła nazwę, stając się częścią
założonego w l945 roku Olsztyńskiego Klubu Sportowego. W niej
wychował najwięcej czołowych zawodników kraju, w jej barwach wiedzę
zdobywali tacy szkoleniowcy jak Wacław Sklinsmont czy Kazimierz
Nikin, będący wcześniej zawodnikami klubu. Jego kajakarską świetność
zbudował Marian Rapacki, który pracował w klubie przez 18 lat, od
l954 roku do l971. Przez wiele lat był klubem zakładowym, najpierw
pod nazwą OKS-OZOS, potem Stomil, wreszcie znów OKS Olsztyn. Po
odejściu Mariana Rapackiego, który został kierownikiem wyszkolenia w
Polskim Związku Kajakowym, funkcję pierwszego szkoleniowca objął
Henryk Rek. Lata 70-te to złoty okres klubu, był najlepszy w kraju,
wywalczył tytuł drużynowego mistrza Polski, a jego wychowankowie
stanowili spory procent reprezentacji kraju. Niestety, nic nie trwa
wiecznie. W l993 roku klub musiał ogłosić upadek, pod znakiem
zapytania stanęła przyszłość kajakarstwa w mieście a może nawet w
regionie. Na szczęście wówczas do gry w roli ... menedżera włączył
się Kazimierz Nikin. Udało mu się stworzyć jednosekcyjny klub pod
nazwą Warmińskie Towarzystwo Sportów Wodnych, a co ważniejsze,
znaleĄć środki na jego działalność aż do l998 roku. Olsztyńskie
kajakarstwo przetrwało dzięki temu najgorszy okres w dziejach, po
którym rozpoczęła się mozolna odbudowa siły tego sportu w mieście
nad Łyną. Również dzięki Szkole Mistrzostwa Sportowego, w której w
l994 roku udało się stworzyć klasę kajakarską. Pierwszym jej znanym
wychowankiem był Sebastian Bruski, który przywiózł dwa brązowe
medale z mistrzostw świata w Japonii w l995 roku. Ostatnio
najbardziej znanymi jej wychowankami byli Tomasz Mendelski i Tomasz
Górski. W l999 roku powrócono do pierwotnej nazwy Olsztyński Klub
Sportowy, na jego czele stanął dynamiczny prezes Janusz Milewski,
który potrafił przyciągnąć sponsorów, przy ich pomocy wyremontować
hangary i pomosty.
Dla znaczącej pozycji regionu w polskim kajakarstwie wielkie
znaczenie miało powołanie drugiego olsztyńskiego klubu, co nastąpiło
w l973 roku. Wybrano klub Budowlani , który miał w swojej
dyspozycji ośrodek wodny nad jeziorem Krzywym. W trzy lata póĄniej
do grona szkoleniowców nowej sekcji dołączył dr. Wacław Sklinsmont,
wychowanek OKS-u, specjalizujący się w szkoleniu kanadyjkarzy. Oni
też stają się wizytówką klubu. Pierwszy złoty medal w jego historii
zdobywają Andrzej Kamiński i Andrzej Sołoducha w Ogólnopolskiej
Spartakiadzie Młodzieży. Sołoducha trafia potem do kadry narodowej
najpierw juniorów, potem seniorów, bierze udział w mistrzostwach
świata oraz igrzyskach olimpijskich. Andrzej Kamiński specjalizuje
się w maratonach, przywozi medal brązowy z zawodów w Nottingham w
l988 roku. Zawodnikami krajowego formatu byli Piotr Traczewski,
Marek Walczak. Trener Sklinsmont otrzymał wyróżnienie, bardzo
wówczas cenione, gdyż zostaje laureatem Honorowej Trybuny Trenerów
Wychowawców Młodzieży, prowadzonej przez młodzieżowe pismo Sztandar
Młodych .
Po 20 latach ożywionej działalności zaczął się ostry kryzys o
podłożu finansowym. Sekcja najpierw wyprowadziła się z dotychczas
zajmowanej przystani, na krótko znalazła przytułek w wynajmowanym
ośrodku Warmii, a gdy na to też nie starczało pieniędzy, Wacław
Sklinsmont z niedobitkami przeniósł się do WTSW.
Kajakarstwo na Warmii i Mazurach uprawiano także w innych ośrodkach.
Dość dramatycznie układały się losy sekcji w Ostródzie, to
powstającej, to umierającej, by znów odrodzić się jak feniks z
popiołów. Najlepsze jej lata to czas pracy Edwarda Gulbińskiego w
roli trenera. Był wychowankiem klubu, jego czołowym zawodnikiem.
Najbardziej znanymi wychowankami, członkami kadry narodowej oraz
mistrzami kraju byli Wojciech Florczak i Krzysztof Pannelier,
należący do czołowych postaci polskiego kajakarstwa w drugiej
połowie lat 80-tych.
Na pograniczu Mazowsza i Krainy Tysiąca Jezior leży Lidzbark Welski.
Właśnie w tej niewielkiej stosunkowo miejscowości istnieje klub,
którego wychowankowie rozsławili polskie kajakarstwo niemal na równi
jak zawodnicy OKS-U Olsztyn. Ludowy Klub Sportowy Wel powstał w
l958 roku, w wyniku fuzji dwóch działających w regionie Ludowych
Zespołów Sportowych oraz KS Start . Rzeka i jeziora kusiły młodzież
od zawsze, ale sekcja kajakowa została powołana dopiero w l975 roku.
Jej inicjatorami byli Maria Zastawna-Nowalińska, Wiesław Wróblewski
oraz Roman Stachyra, dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i
Rekreacji. Początki były trudne, metody szkoleniowe, z konieczności,
chałupnicze. Wszystko zmieniło się, gdy do Lidzbarka przyjechał
Ryszard Folgart, zmęczony życiem i pracą w dwóch wielkich
stołecznych klubach - Spójni i Skrze . Był to świetny trener,
wychowawca wielu doskonałych zawodników z Jerzym Oparą na czele. Pod
jego opieka młodzież szybko robiła postępy i w l979 roku zawodnicy
Welu pojawili się na starcie zawodów ogólnopolskich. Znaczącym
bodĄcem do pracy był pierwszy medal mistrzostw Polski wywalczony
przez Jerzego Błaszkowskiego i Tomasza Małkowskiego w l981 roku. Ten
ostatni w sześć lat póĄniej przejął trenerski ster w klubie i
wkrótce potem nadeszła wspaniała era sukcesów. O kanadyjkarzach
(głównie) z Lidzbarka głośno było nie tylko w Polsce ale także w
świecie. Niewątpliwie największą sławę zdobył Paweł Baraszkiewicz,
srebrny medalista igrzysk olimpijskich, mistrz świata i Europy,
wielokrotny medalista tych dwóch największych imprez. Należy do
najwybitniejszych polskich kajakarzy w całej historii naszego
sportu. Lwią część sukcesów odniósł już jako zawodnik innych klubów,
możnych sekcji, najpierw ze Szczecina a potem z Poznania, ale
pierwsze medale mistrzostw Europy i świata zdobywał jeszcze w
barwach Welu . W ślady Baraszkiewicza poszli bracia Tomasz i Roman
Rynkiewiczowie, choć losy czyli studia oraz proza finansowa życia
zmusiły ich do startu w barwach klubów z Gorzowa i Poznania. Plejadę
gwiazd indiańskiego stylu wiosłowania ( ciekawe czy jakiś Irokez lub
Delaware choć raz w historii znaleĄli się w Lidzbarku, na ślad nie
natrafiłem) uzupełniają : Sebastian Maroński, Sławomir Wilanowski,
Łukasz Gros, Adrian Sieczkowski, Jakub Sławiński, Wiktor Budziński,
Jakub KoĄbiał i Kamil Mendalka.
Sekcje w Piszu, Giżycku oraz Iławie pracowały głównie z młodzieżą.
Podobnie zresztą Vęgoria Węgorzewo, która przestała istnieć w latach
90-tych a zamiast niej powstał Uczniowski Klub Sportowy Koszałek
Węgorzewo, w którym znów po krótkiej przerwie pojawił działający tam
wcześniej przez lata Jerzy Liedke-Pawłowski.
W początkach XXI wieku okręg warmińsko-mazurski obejmował OKS
Olsztyn, Sokół Ostróda, Wel Lidzbark Warmiński, Energetyka
-Polonię Elbląg, UKS Koszałek Węgorzewo.
Na tej liście jest klub z Elbląga, który znalazł się w regionie ze
względu na zmiany administracyjne kraju. Wcześniej elbląski klub
należał do okręgu gdańskiego. Jego dzieje są dość charakterystyczne
dla dyscypliny i całego sportu polskiego. Kajakarstwo zaczęło się od
turystyki w klubie Turmas . Jej kierownikiem był Leonid Świderski.
Zawody organizowano głownie dla pracowników Zakładów Budowy Turbin i
Maszyn Ciężkich, do udziału w których z czasem zaczęto zapraszać
innych. Gdy w mieście pojawił znany zawodnik i trener Marian
Łukasik, kajakarstwo stało się tak popularne, że w l953 roku powstał
klub Pirat , wcześniejsze wcielenie Olimpii . Gdy w l956 roku
trenerem został Kazimierz Kozieras, czołowy zawodnik w kraju,
błyskawicznie przyszły duże sukcesy. W l959 roku zawodnicy Pirata
zdobyli pierwsze medale w mistrzostwach Polski, w tym tytuł
mistrzowski dwójki Janina Araszewska i Janina Mendalska. Właśnie ta
ostatnia zawodniczka, wraz z trenerem znaleĄli się w składzie
reprezentacji kraju na mistrzostwa Europy w Duisburgu, gdzie
Kozieras zdobył brązowy medal w czwórkach a Mendalska była szósta na
500 m. Janina Mendalska została pierwszym olimpijczykiem z Elbląga w
letnich dyscyplinach sportu (wcześniej w zimowych igrzyskach w 1960
roku brała udział łyżwiarka Helena Pilejczykowa). Polska dwójka
Mendalska-Pilecka zajęła czwarte miejsce w igrzyskach w Rzymie.
W l962 roku Pirata rozwiązano, a powołano Olimpię . Niestety
czołowi zawodnicy odeszli, następcy mieli nieco gorsze warunki.
Dopiero w l977 roku, po zatrudnieniu trenera Zbigniewa
Grajkowskiego, sytuacja i wyniki poprawiły się. W połowie lat
80-tych Mariusz Kosno i Piotr Szustek znaleĄli się nawet w kadrze
narodowej juniorów. Kolejnym odkryciem, choć trochę póĄniej, bo
dopiero w l988 roku stał Grzegorz Kaleta, który z każdych zawodów
juniorskich przywoził medale. W l992 roku sekcją popadła w tarapaty
i w efekcie w dwa lata póĄniej została rozwiązana. Jej następczynią
stał się Energetyk-Polonia . Sztandarową postacią klubu był
Grzegorz Kaleta, olimpijczyk z Barcelony i Atlanty, uczestnik
dziewięciu mistrzostw świata.
|
|